همان گونه که ارتکاب انواع گناهان و ظلم و تجاوز به حقوق دیگران باعث بروز گرفتاری‏های مختلف خصوصاً فقر و فلاکت برای انسان‏ها است، پرهیز از گناهان و رعایت حقوق دیگران عامل اصلی توسعه رزق و روزی و جاری شدن سرچشمه‏های خیر و برکت برای انسان است.

قرآن کریم در آیه 96 سوره اعراف در این خصوص می‏فرماید: «ولو ان اهل القری امنوا واتقوا لفتحنا علیهم برکات من‏السماء والارض ولکن کذبوا فاخذناهم بما کانوا یکسبون».

«برکات» جمع «برکت» است، این کلمه در اصل به معنی ثبات و استقرار چیزی است و به هر نعمت و موهبتی که پایدار بماند اطلاق می‏گردد، در برابر موجودات بی‏برکت که زود فانی و نابود و بی‏اثر می‏شوند.

ایمان و تقوا نه تنها سبب نزول برکات الهی می‏شود، بلکه باعث می‏گردد که آن چه در اختیار انسان قرار گرفته در مصارف مورد نیاز به کار گرفته شود، فی‏المثل امروز ملاحظه می‏کنیم قسمت بسیار مهمی از نیروهای انسانی و منابع اقتصادی در مسیر «مسابقه تسلیحاتی» و ساختن سلاح‏های نابود کننده صرف می‏گردد، این‏ها مواهبی هستند فاقد هر گونه برکت، به زودی از میان می‏روند و نه تنها نتیجه‏ای نخواهند داشت، ویرانی هم به بار می‏آورند، ولی اگر جوامع انسانی ایمان و تقوا داشته باشند این مواهب الهی به شکل دیگری در میان آن‏ها درمی‏آید و طبعاً آثار آن باقی و برقرار خواهد ماند و مصداق کلمه برکات خواهند بود.(1)

همچنین در آیات 10 و 11 و 12 سوره نوح از قول آن پیامبر الهی می‏فرماید:

«فقلت استغفروا ربکم انه کان غفاراً: به آن‏ها گفتم: از پروردگار خویش آمرزش طلبید که او بسیار آمرزنده است».

«یرسل السماء علیکم مدراراً: تا باران‏های پربرکت آسمان را پی درپی بر شما فرستد».

«و یمددکم باموال و بنین و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهاراً: و شما را بااموال و فرزندان فراوان امداد کند و باغ‏های سرسبز و نهرهای جاری در اختیارتان قرار دهد».

می‏گوید: «آسمان را بر شما می‏فرستد» یعنی آن قدر باران می‏بارد که گویی آسمان دارد نازل می‏شود، اما چون باران رحمت است نه ویرانی می‏آورد و نه آسیبی می‏رساند، بلکه در همه جا مایه خرمی و سرسبزی و طراوت است. خلاصه هم باران رحمت معنوی و هم باران پربرکت مادی او شما را فرا می‏گیرد.

به این ترتیب یک نعمت بزرگ معنوی و پنج نعمت بزرگ مادی را به آن‏ها وعده داده؛ نعمت بزرگ معنوی، بخشودگی گناهان و پاک‏شدن از آلودگی کفر و عصیان است، اما نعمت‏های مادی، ریزش باران‏های مفید و به موقع و پربرکت، فزونی اموال، فزونی فرزندان «سرمایه‏های انسانی»، باغ‏های پربرکت و نهرهای آب جاری.

آری ایمان و تقوا طبق گواهی قرآن مجید هم موجب آبادی دنیا و هم آخرت است.

در بعضی از روایات آمده است که وقتی این قوم لجوج از قبول دعوت نوح سر باز زدند، خشکسالی و قحطی آن‏ها را فرا گرفت و بسیاری از اموال و فرزندانشان هلاک شدند، زنان عقیم گشتند و کمتر بچه می‏آوردند، نوح به آن‏ها گفت: اگر ایمان بیاورید، همه این مصائب و بلاها از شما دفع خواهد شد، ولی آن‏ها اعتنایی به او نکردند و همچنان سرسختی نشان دادند تا عذاب نهایی فرا رسید و همه را درو کرد.(2)

جالب این که: کسی نزد امام حسن (ع) آمد و از قحطی و خشکسالی شکوه کرد. او، آن مرد را به آمرزش خواهی و توبه فراخواند.

مرد دیگری آمد و از فقر و بینوایی نالید، او را نیز به توبه و آمرزش خواهی و دعا سفارش کرد.

مرد سومی از راه رسید و از نازایی همسر و نداشتن فرزند شکوه کرد و دعا خواست تا خدا به او پسری روزی سازد، که به او نیز همین نسخه را داد. یکی از اصحاب به حضرت گفت: چگونه برای دردها و خواسته‏های رنگارنگ یک نسخه می‏نگارد؟ حضرت پاسخ داد: من از قرآن آموخته‏ام که درمان هر سه درد و راه نجات از هر سه مشکلی که عنوان گردید، توبه راستین و آمرزش خواهی واقعی و بازگشت خالصانه به سوی خدا و مقررات اوست، و آن گاه به تلاوت آیات مورد بحث پرداخت.

و نیز آورده‏اند که: مردی به حضور امام جواد (ع) شرفیاب گردید و گفت: سرورم! من ثروت بسیاری دارم، اما از نعمت فرزند محروم هستم، چه کنم؟

«فقال جعلت فداک انی کثیر المال ولیس یولد لی ولد فهل من حیلة؟».

آن حضرت فرمود: چاره کار این است که به مدت یک سال، هر شب از خدای خویش آمرزش بخواهی و خالصانه دعا کنی؛ و اگر شبی فراموش کردی در روز آن، قضای آن را به جا آور که به خواسته‏ات خواهی رسید، چرا که خدا در قرآن می‏فرماید: استغفروا ربکم... (3) و (4)

آن‏ها که عادت دارند از این مسایل آسان بگذرند، فوراً یک نوع ارتباط و پیوند معنوی ناشناخته در میان این امور قائل می‏شوند از هر گونه تحلیل بیشتر خود را راحت می‏کنند.

ولی اگر بیشتر دقت کنیم، در میان این امور پیوندهای نزدیکی می‏یابیم، که توجه به آن‏ها مسایل مادی و معنوی را در متن جامعه همچون تار و پود پارچه به هم می‏آمیزد و یا همانند ریشه و ساقه، درخت را با گل و میوه آن ربط می‏دهد.

کدام جامعه است که روح تعاون و همکاری را از دست دهد و جنگ و نزاع و خونریزی را جانشین آن سازد و زمین‏های خرم و سرسبز و وضع اقتصادی مرفهی داشته باشد.

کدام جامعه است که مردمش آلوده انواع هوس‏ها باشند و در عین حال نیرومند و پابرجا در مقابل دشمنان ایستادگی کنند.

با صراحت باید گفت: هیچ مساله اخلاقی نیست مگر این که اثر مفید و سازنده‏ای در زندگی مادی مردم دارد و هیچ اعتقاد و ایمان صحیحی پیدا نمی‏شود مگر این که در ساختن جامعه‏ای آباد و آزاد و مستقل و نیرومند سهم به سزایی دارد.

آن‏ها که مسایل اخلاقی و ایمان مذهبی و توحید را از مسایل مادی جدا می‏کنند، نه مسایل معنوی را درست شناخته‏اند و نه مسایل مادی را.

اگر دین به صورت یک سلسله تشریفات و آداب ظاهری خالی از محتوا در میان مردم باشد، بدیهی است تاثیری در نظام مادی اجتماع نخواهد داشت، اما آن‏گاه که اعتقادات معنوی و روحانی آن چنان در اعماق روح انسان نفوذ کند که آثارش در دست و پا و چشم و گوش و زبان و تمام ذرات وجودش ظاهر گردد، آثار سازنده این اعتقادات در جامعه بر هیچ کس مخفی نخواهد ماند. (5)

نوشته شده در سه شنبه 88/5/13ساعت 10:50 صبح توسط احمد نظرات ( ) | |